پرخوری عصبی با نام علمی بولیمیا، نوعی اختلال شایع روانی است که این روزها آن را به شکل فزاینده ای در میان نوجوانان و جوانان می بینیم. همانطور که از نام این اختلال پیداست، در آن فرد به دلیل درگیری های ذهنی و مشکلات جسمی یا روانی در مدت زمان کوتاهی اقدام به خوردن غذا در حجم بالا می کند. البته که این نوع پرخوری در دوره های متوالی صورت می گیرد که به دنبال آن، فرد سعی در پاکسازی معده کرده و تلاش می کند تا این میزان پرخوری را به نحوی جبران کند. حال آن که تکرار چنین عمل پرمخاطره ای، می تواند عوارض زیادی برای سلامت فیزیکی و روحی افراد داشته باشد. در ادامه بیشتر در خصوص این اختلال صحبت می کنیم و راهکارهای درمان آن را شرح می دهیم.
فهرست مطالب
- پرخوری عصبی چیست؟
- علائم بیماری پرخوری عصبی
- روش های درمان پرخوری عصبی
- آیا عمل های جراحی در کنترل پرخوری عصبی تاثیرگذار هستند؟
پرخوری عصبی چیست؟
تا به حال در مورد پرخوری عصبی چیزی شنیده اید؟ شاید اگر هم اکنون درگیر آن هستید، بیشتر در این خصوص اطلاعات داشته باشید. می توانیم بگوییم پرخوری عصبی یا بولیمیا جزء خطرناک ترین و جدی ترین مشکلات در زمینه خوردن محسوب می شود که می تواند روی جسم و روان افراد تاثیرات منفی جبران ناپذیری بگذارد.
همانطور که از نام این اختلال پیداست، دلیل پرخوری افراد ریشه در اعصاب و روان آن ها دارد. فردی که دچار این اختلال است نمی تواند روی میزان و حجم غذایی که می خورد کنترلی داشته باشد و همین عدم کنترل روی غذا خوردن و زیاده روی در آن، سبب می شود تا فرد به خود آسیب های جدی وارد کند.
اما چرا و به چه علتی افراد به بیماری پرخوری عصبی مبتلا می شوند؟ از اصلی ترین دلایل آن می توانیم به مسائل و مشکلات عاطفی و روانی، ژنتیک و رژیم های غذایی غیر اصولی اشاره کنیم. در ادامه هر یک از این موارد را بررسی می کنیم.
1. مشکلات عاطفی و روانی
یکی از مهم ترین دلایلی که باعث می شود افراد به اختلال پرخوری عصبی مبتلا شوند، مشکلات روحی، روانی و عاطفی است. استرس مداوم، اضطراب بیش از حد، مسائل آسیب زننده محیطی و… از جمله عواملی هستند که می توانند فرد را به پرخوری وادار کنند. با توجه به اینکه میزان استرس و اضطراب در افراد به طرز عجیبی بالاست، می توان گفت آمار افراد مبتلا به پرخوری عصبی نیز به شکل نگران کننده ای افزایش پیدا کرده است.
برخی از افراد به دلیل اینکه نمی توانند با روش های معمول وزن اضافی خود را کاهش دهند و پاکسازی معده انجام دهند، اقدام به یک سری عمل های جراحی مانند؛ جراحی تامی تاک یا ابدومینوپلاستی، لیپوساکشن شکم و… می کنند.
البته که این روش ها می توانند تا حدودی روی کاهش وزن تاثیر داشته باشند. اما تا زمانی که ریشه اختلال پرخوری تشخیص داده نشده و به طور کامل درمان نشود، هیچ روش جراحی نمی تواند این مشکل را برطرف کند.
2. ژنتیک
ژنتیک نیز می تواند عامل بسیاری از بیماری ها باشد. معمولا افرادی که خانواده و افراد درجه یک آن ها سابقه پرخوری عصبی داشته اند، بیشتر از دیگران در معرض این نوع اختلال هستند. همچنین اگر فردی در دوران کودکی یا نوجوانی درگیر اضافه وزن باشد، ممکن است در بزرگسالی نیز به این اختلال مبتلا گردد.
3. رژیم های غذایی غیر اصولی
برخی از افراد بدون اینکه برای کاهش وزن به سراغ پزشک متخصص بروند، اقدام به گرفتن رژیم های سخت و شدید می کنند. این عمل ممکن است به میزان اندکی روی کاهش وزن تاثیر داشته باشد، اما در طولانی مدت می تواند فرد را با عوارض متعددی روبرو کند. افرادی که بدون مشورت اقدام به گرفتن رژیم های سخت و غیر اصولی می کنند، معمولا در معرض ابتلا به اختلال پرخوری عصبی هستند.
علائم بیماری پرخوری عصبی
برخی افراد به اشتباه به خود برچسب بولیمیا می زنند و تصور می کنند که دچار پرخوری عصبی هستند. اما لزوما افزایش وزن شما نمی تواند دلیل بر این باشد که شما دچار اختلال پرخوری عصبی هستید. این بیماری یک سری علائم مشخص دارد که در ادامه به آن ها اشاره می کنیم:
- عدم رضایت از وزن و شرایط بدنی به شکلی که این احساس منفی در مورد خود، دائمی و همیشگی باشد.
- مضطرب بودن در خصوص افزایش وزن احتمالی
- خوردن حجم زیادی غذا و افزایش این میزان حجم تنها در یک وعده
- عدم کنترل روی خوردن غذا و افراط بیش از حد در آن
- تلاش برای استفراغ و پس آوردن غذایی که پس از پرخوری میل شده است.
- تلاش و انجام ورزش های سنگین جهت سوزاندن کالری که در مدت زمان کمی مصرف شده است.
- استفاده از داروهایی همچون ملین ها بلافاصله بعد از پرخوری
- روزه گرفتن های سخت و دشوار بعد از هر پرخوری به نحوی که هیچ اصولی در آن ها رعایت نمی شود و صرفا برای جبران پرخوری گرفته می شود.
- افراط در مصرف مکمل های غذایی، دمنوش ها و دیگر محصولات گیاهی برای از دست دادن چربی اضافه و سوزاندن کالری مصرف شده
روش های درمان پرخوری عصبی
برای درمان پرخوری عصبی یک سری راهکارها وجود دارند که افراد می توانند بسته به شدت پرخوری و شرایطی که دارند، یک یا چند مورد از این راهکارها را به کار بندند و نتایج آن را بررسی کنند. توجه داشته باشید که با توجه به مخاطره آمیز بودن این اختلال، بهتر است برای جلوگیری از پیشرفت بیماری اقدام به خود درمانی نکنید و حتما اقدامات درمانی را زیر نظر یک پزشک متخصص انجام دهید.
1. روان درمانی
همانطور که پیش از این هم اشاره کردیم، اصلی ترین ریشه اختلال پرخوری عصبی، مشکلات روحی و روانی، اضطراب و افسردگی هستند. بنابراین اگر این مشکل را از پایه حل نکنید، نمی توانید امید داشته باشید با دیگر روش ها همچون رژیم غذایی و… از پرخوری جلوگیری کرده و آن را کنترل نمایید. در روش روان درمانی شما با متخصصین مربوطه طی چند جلسه مشاوره صحبت کرده و مشکلات روانی خود را به صورت ریشه ای شناسایی می کنید. روان درمانی می تواند به روش های زیر مشکل پرخوری عصبی شما را کنترل و درمان کند:
- متخصص با روان درمانی به شما رژیم ها و الگوهای غذایی سالم را معرفی می کند.
- ممکن است یک خانواده، سبک زندگی ناسالمی داشته باشد. روان درمانی با تحلیل و بررسی رفتار خانواده و سبک زندگی آن ها سعی در تغییر رفتارهای غذایی ناسالم آن ها می کند. این به نوجوانانی که در محیط خانوادگی با سبک زندگی نادرست هستند بسیار کمک می کند تا شیوه جدید و بهتری برای زندگی و غذا خوردن در پیش گیرند.
- روان درمانی روی روابط عاطفی و مشکلات روانی شما تمرکز می کند و با شناسایی دقیق مشکل، بهترین راهکارها را برای درمان این مشکلات ارائه می کند.
- می توان با شرکت منظم در جلسات روان درمانی و متعهد ماندن روی روش های درمان، به نتایج قابل قبولی دست یافت.
2. دارو درمانی
یکی دیگر از روش های درمان پرخوری عصبی، دارو درمانی است. در زمینه درمان پرخوری عصبی یا بولیمیا، با توجه به اینکه پرخوری عصبی یک اختلال جدی و خطرناک است و شرایط بدنی هر فردی متفاوت از دیگری است، نباید افراد به هیچ عنوان اقدام به مصرف دارو به صورت خودسرانه کنند. در این مورد حتما مشورت با یک دکتر متخصص ضروری است.
3. تغییر رژیم غذایی
یک پزشک متخصص به خوبی می داند که فرد مبتلا به پرخوری عصبی چگونه می تواند در برابر خوردن غذا کنترل خود را از دست دهد. از این رو با شناخت مسائل روانی افراد، سعی در تنظیم یک برنامه غذایی اصولی می کند. به نحوی که هم حجم غذای مصرفی در این وعده های غذایی کنترل شده و به اندازه باشد و هم کالری مصرفی به مقداری باشد که فرد بیش از اندازه دچار اضافه وزن نگردد. پزشک متخصص تمام تلاش خود را به کار می گیرد تا هیچ وعده غذایی را حذف نکند. اینگونه می توان به شکل موثری روند درمان را پیش برد.
4. طب سنتی
راهکار دیگری که می توانیم در این زمینه به شما معرفی کنیم، استفاده از تکنیک ها و روش های طب سنتی است. در طب سنتی، داروها، محصولات و مکمل های گیاهی مختلفی وجود دارند که با توجه به شرایط شما تجویز می شوند. توجه کنید که اجازه ندارید دارویی که برای دوستان یا آشنایانتان تجویز شده را خودسرانه مصرف کنید. هر فردی شرایط فیزیکی و روانی متفاوتی دارد که باید براساس آن اقدام به دارودرمانی کند.
آیا عمل های جراحی در کنترل پرخوری عصبی تاثیرگذار هستند؟
عمل هایی همچون؛ بوتاکس معده، عمل اسلیو معده، جراحی بای پس معده و… جزء راهکارهایی هستند که می توان به عنوان آخرین راهکار برای درمان پرخوری عصبی به آن ها رجوع کرد. این درمان ها چالش ها و خطرات خاص خود را دارند و تنها باید یک پزشک متخصص به شما اطمینان خاطر دهد که برای انجام این عمل ها کاندید مناسبی هستید.
بهترین روش درمان این است که در اولین گام به سراغ یک روان درمانگر و یا متخصص سلامت روان بروید و برای چندین جلسه تحت مراقبت و روان درمانی قرار بگیرید. اینگونه می توان به شکل اصولی پروسه درمان را طی کرد و دچار هیچ گونه عارضه و مشکل جدیدی نشد.
