جراحی بای پس معده انواع مختلفی دارد. اما رایج ترین نوع این عمل، بای پس معده Roux-en-Y نامیده می شود، که یک جراحی کاهش وزن محبوب است و می‌تواند به افرادی که با چاقی دست و پنجه نرم می‌کنند کمک کند. در این مقاله، به توضیح این نوع جراحی بای پس معده می پردازیم و مواردی از جمله چگونگی عمل، اثرات آن بر بدن و عوارض جانبی رایج آن را بررسی می کنیم.
فهرست مطالب
- جراحی بای پس معده چیست؟
- این عمل برای چه کسانی است؟
- اثرات جراحی بای پس معده
- عوارض جانبی و خطرات عمل بای پس معده
- آماده شدن برای عمل جراحی
- انتظار چه چیزی را باید داشته باشید؟
- نتیجه گیری
جراحی بای پس معده چیست؟
جراحی بای پس معده، معده را کوچکتر کرده و مسیر دستگاه گوارش را برای محدود کردن دریافت غذا و جذب مواد مغذی تغییر می‌دهد. این جراحی با تغییر نحوه عملکرد معده و روده به افراد کمک می‌کند تا با خوردن کمتر و جذب کالری کمتر وزن خود را کاهش دهند. بای پس معده یکی از رایج ترین انواع جراحی چاقی است. به طور کلی، بای پس معده زمانی انجام می‌شود که رژیم غذایی و ورزش موثر نبوده و یا زمانی که به دلیل وزن زیاد مشکلات جدی سلامتی داشته باشید. بیایید کمی بیشتر با این عمل جراحی آشنا شویم.
این عمل برای چه کسانی است؟
به طور کلی، بای پس معده و سایر جراحی های کاهش وزن می‌تواند گزینه‌ای برای شما باشد اگر:
- شاخص توده بدنی (BMI) شما 40 یا بالاتر است (چاقی شدید دارید).
- BMI شما 35 تا 39.9 (چاقی دارید) است و شما یک مشکل سلامتی جدی مرتبط با وزن مانند دیابت نوع 2 یا فشار خون بالا دارید. در برخی موارد، اگر BMI شما بین 30 تا 34 باشد و مشکلات سلامتی مرتبط با وزن جدی داشته باشید، ممکن است واجد شرایط انجام انواع خاصی از جراحی‌های کاهش وزن باشید.
اما بای پس معده برای همه افرادی که دارای اضافه وزن شدید هستند مناسب نیست. ممکن است برای واجد شرایط بودن برای جراحی کاهش وزن نیاز به رعایت دستورالعمل‌های پزشکی خاصی داشته باشید. شما احتمالاً یک فرآیند غربالگری گسترده خواهید داشت تا ببینید آیا واجد شرایط هستید یا خیر.
همچنین باید مایل به ایجاد تغییرات دائمی برای داشتن یک سبک زندگی سالم باشید. ممکن است از شما خواسته شود در برنامه‌های پیگیری طولانی‌مدت شرکت کنید که شامل نظارت بر تغذیه، سبک زندگی و رفتار و شرایط پزشکی شما می‌شود.
در سال 1403، هزینه این عمل در بازه 100 الی 120 میلیون تومان می‌باشد، و در صورتی که شرایط ذکر شده را داشته باشید، معمولاً بیمه درصد زیادی از این هزینه را تقبل می‌کند، اما در غیر این صورت، این عمل برای شما عمل زیبایی محسوب شده و شما موظف به پرداخت کامل هزینه‌ها خواهید بود. برای اطلاع از اینکه آیا بیمه گر شما جراحی کاهش وزن را پوشش می‌دهد، با طرح بیمه درمانی خود تماس بگیرید.
اثرات جراحی بای پس معده
کاهش وزن
یکی از مزایای اصلی جراحی بای پس معده کاهش وزن قابل توجه است. مطالعات نشان می‌دهد که افراد می‌توانند 60 تا 80 درصد از وزن اضافی بدن خود را در عرض یک سال پس از جراحی کاهش دهند. این کاهش وزن نه تنها ظاهر را بهبود می‌دهد بلکه منجر به گرفتن نتایج بهتری در رابطه با بهبود سلامتی جسمی می‌شود. بای پس معده می‌تواند باعث کاهش وزن طولانی مدت شود. مقدار وزنی که از دست می‌دهید به نوع جراحی و تغییر عادات سبک زندگی شما بستگی دارد. همچنین برگشتن این وزن نیز بستگی به همین عوامل دارد و باید بدانید که این عمل دائمی و بازنگشتن وزن در آن 100 درصد تضمینی نیست.
بهبود در شرایط سلامت
جراحی بای پس معده اغلب منجر به رفع یا بهبود مشکلات سلامتی مرتبط با چاقی می‌شود. کاهش وزن می‌تواند شدت این شرایط را کاهش دهد:
- بیماری بازگشت اسید به مری
- بیماری قلبی
- فشار خون بالا
- کلسترول بالا
- آپنه انسدادی خواب
- دیابت نوع 2
- سکته
- ناباروری
بای پس معده همچنین می‌تواند توانایی شما را برای انجام فعالیت‌های معمول روزانه بهبود بخشد، که می‌تواند به بهبود کیفیت زندگی شما کمک کند.
عوارض جانبی و خطرات عمل بای پس معده
در حال حاضر که جراحی بای پس معده به طور کلی کم‌خطرتر از قبل است، اما همچنان خطرات و عوارض جانبی‌ای وجود دارند که باید از آنها آگاه بود:
- کمبودهای تغذیه ای: کاهش مصرف غذا و جذب مواد مغذی ممکن است باعث کمبود ویتامین‌ها و مواد معدنی ضروری شود. بنابراین نظارت منظم بر سطح ویتامین ها و مواد مغذی و استفاده از مکمل‌ها می‌تواند به جلوگیری از این امر کمک کند.
- سندرم دامپینگ: حرکت خیلی سریع غذا از معده به روده می‌تواند علائمی مانند حالت تهوع و اسهال ایجاد کند. در این خصوص تطبیق عادات غذایی می‌تواند این علائم را کاهش دهد.
- سنگ کیسه صفرا: کاهش وزن سریع پس از جراحی می‌تواند خطر ابتلا به سنگ کیسه صفرا و دفع مقادیر زیادی از کلسیم را افزایش دهد. تغییرات سالم رژیم غذایی و استفاده درست و اصولی از داروها می‌توانند به مدیریت این خطر کمک کنند.
در موارد خاص ممکن است خطرات مرتبط با عمل جراحی مشابه هر عمل جراحی شکمی دیگری باشد و می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- خونریزی بیش از حد
- عفونت
- واکنش‌های نامطلوب به بیهوشی
- لخته شدن خون
- مشکلات ریوی یا تنفسی
- نشتی در دستگاه گوارش
خطرات و عوارض طولانی مدت بای پس معده در برخی افراد می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- انسداد روده
- فتق یا هرنیا
- قند خون پایین (هیپوگلیسمی)
- سوء تغذیه
- سوراخ شدن معده
- زخم معده
آماده شدن برای عمل جراحی
در هفته‌های آخر نزدیک به عمل جراحی، ممکن است از شما خواسته شود که یک برنامه فعالیت بدنی را شروع کنید و مصرف دخانیات را متوقف کنید. درست قبل از عمل، ممکن است محدودیت‌هایی در خوردن و آشامیدن و مصرف داروهایی خاص داشته باشید. این زمان، وقت خوبی برای برنامه‌ریزی برای دوره بهبود پس از جراحی است.
انتظار چه چیزی را باید داشته باشید؟
جراحی بای پس معده در بیمارستان انجام می‌شود. بسته به بهبودی شما، مدت بستری شدن شما در بیمارستان معمولا یک تا دو روز است اما ممکن است بیشتر طول بکشد.
در طول عمل بای پس معده
قبل از شروع جراحی به شما بیهوشی عمومی داده خواهد شد. بیهوشی دارویی است که شما را در طول جراحی خواب و راحت نگه می‌دارد.
نتایج بای پس معده شما به وضعیت فردی شما و اقدامات پزشک بستگی دارد. برخی از جراحی‌ها با برش‌های بزرگ (باز) در شکم شما انجام می‌شود. با این حال، بیشتر آنها به روش لاپاراسکوپی انجام می‌شوند که شامل وارد کردن ابزار جراحی از طریق چندین برش کوچک در شکم است.
پس از ایجاد برش‌ها با روش باز یا لاپاراسکوپی، جراح قسمت بالای معده شما را برش می‌دهد و از بقیه قسمت‌های معده جدا می کند. کیسه به دست آمده به اندازه یک گردو است و فقط حدود یک اونس غذا را در خود جای می‌دهد. به طور معمول، معده شما می‌تواند حدود 3 پیمانه غذا را در خود نگه دارد.
سپس جراح روده کوچک را بریده و بخشی از آن را مستقیماً به این کیسه به دست آمده می‌دوزد. سپس غذا وارد این کیسه کوچک معده می‌شود و سپس مستقیماً وارد روده کوچکی می‌شود که به آن دوخته شده است. غذا بیشتر قسمت معده و قسمت اول روده کوچک را دور می زند و در عوض مستقیما وارد قسمت میانی روده کوچک می شود.
جراحی معمولا چند ساعت طول می‌کشد. پس از جراحی، شما در اتاق ریکاوری بیدار می‌شوید، جایی که کادر پزشکی شما را برای هرگونه عارضه زیر نظر دارند.
بعد از عمل بای پس معده
بلافاصله پس از جراحی بای پس معده، ممکن است بتوانید مایعات مصرف کنید اما نمی‌توانید غذای جامد مصرف کنید زیرا معده و روده شما شروع به بهبود می‌کند. سپس یک برنامه غذایی خاص را دنبال خواهید کرد که به آرامی از مایعات به غذاهای پوره شده تغییر می‌کند. پس از آن، می‌توانید غذاهای نرم بخورید، سپس به سراغ غذاهای سفت تر بروید زیرا بدن شما به آرامی قادر به تحمل آنها خواهد بود.
ممکن است محدودیت‌های زیادی در مورد مقدار و آنچه می‌توانید بخورید و بنوشید، داشته باشید. پزشک به شما توصیه می‌کند بعد از جراحی از مکمل‌های ویتامین و مواد معدنی، از جمله مولتی ویتامین حاوی آهن، کلسیم و ویتامین B-12 استفاده کنید.
همچنین در چند ماه اول پس از جراحی کاهش وزن، معاینات پزشکی مکرر برای نظارت بر سلامت خود خواهید داشت. ممکن است به آزمایش‌های تخصصی از جمله، آزمایش خون و معاینات مختلف نیاز داشته باشید.
ممکن است با واکنش بدن به کاهش وزن سریع در سه تا شش ماه اول پس از بای پس معده، تغییراتی را تجربه کنید، از جمله:
- بدن درد
- احساس خستگی
- احساس سرما
- پوست خشک
- نازک شدن مو و ریزش مو
- تغییر خلق و خوی
نتیجه گیری
جراحی بای پس معده می تواند برای کسانی که با چاقی مبارزه می‌کنند، یک تغییر بزرگ در زندگی باشد. با داشتن اطلاعات کافی در رابطه با این جراحی، اثرات آن و عوارض جانبی احتمالی و رعایت نکات قبل و بعد از جراحی، شما می‌توانید با اطمینان خاطر این سفر را طی کنید. به یاد داشته باشید که قبل از تصمیم گیری در مورد جراحی بای پس معده با پزشکان متخصص مشورت کنید. با راهنمایی و پشتیبانی صحیح، می‌توانید مسیری را برای مدیریت بهتر وزن و سلامت کلی خود در پیش بگیرید.
همچینین این موضوع را در نظر داشته باشید که وضعیت شما پس از انجام این عمل تا 6 ماه ممکن است بسیار سخت باشد، اما تحمل این شرایط به شما بستگی دارد. همچنین در برخی از موارد، این عمل بازگشت پذیر است و امکان برگشتن وزن شما وجود دارد، مخصوصا اگر اقدامی برای تغییر سبک زندگی خود نداشته باشید.
برخی از پزشکان توصیه می‌کنند برای درک شرایط پس از عمل بای پس معده، برای سنجیدن توان خود برای دوره ای کوتاه، از داروهایی که شرایط مشابه را در بدن شما ایجاد می کنند استفاده کنید. اگر متوجه شدید که توانایی تحمل این شرایط را ندارید، راه های دیگری نیز برای دریافت نتایجی مشابه بای پس معده وجود دارد. یکی از این موارد جایگزین عمل ابدومینوپلاستی است که به عنوان یک عمل زیبایی، می‌تواند برای شما نتایجی مشابه داشته باشد، و عوارض بای پس را نداشته باشد.
