بلفاریت یا التهاب پلک چیست؟ آشنایی با راه های درمان آن
چشم ها از مهم ترین و حساس ترین اعضای بدن هستند که گاهی به دلایل مختلف دچار بیماری می شوند. پیدا کردن علت بیماری در انتخاب روش های درمان بسیار موثر است؛ یکی از بیماری های التهابی که چشم و پلک ها را درگیر می کند، بیماری بلفاریت است. به همین جهت در این مطلب قصد داریم در مورد این بیماری صحبت کنیم و به بررسی علائم و نشانه های آن به همراه راه های درمان و پیشگیری از ابتلا به بلفاریت را عنوان کنیم تا بدین صورت بتوانید از این بیماری جلوگیری کرده و به سادگی آن را درمان کنید؛ با ما همراه باشید و ادامه مطلب را از دست ندهید.
فهرست مطالب
- بلفاریت چیست؟ و انواع آن کدامند؟
- علائم بلفاریت
- دلایل ایجاد بلفاریت
- تشخیص بلفاریت
- راه های درمان بلفاریت
- پیشگیری از بلفاریت
بلفاریت چیست؟ و انواع آن کدامند؟
بلفاریت در واقع نوعی بیماری چشمی رایج بوده که موجب تورم و التهاب در لبه پلک ها می شود. در این بیماری قرار گرفتن چربی ها یا باکتری های مضر بر روی لبه پلک بالا و پایین چشم افراد، باعث ایجاد تورم التهاب، قرمزی و مشکلات پلک خواهد شد؛ نام دیگر بلفاریت، بیماری حاشیه پلک است و بسیار دردناک و اذیت کننده خواهد بود. اما بهتر است بدانید که جنبه مسری نداشته و یا واگیردار نیست.
این بیماری در همه افراد و در همه گروه های سنی رایج بوده اما برخی از اشکال آن مانند بلفاریت استافیلوکوک در میان خانم ها بیشتر رایج است. بلفاریت ها به دو دسته تقسیم می شوند؛ بلفاریت قدامی و بلفاریت خلفی. در بلفاریت قدامی لبه بیرونی پلک ها که محل اتصال مژه های نیز می باشند، متورم می شوند و جاب است بدانید در این بیماری، عفونت های میکروبی و سبوره بسیار تاثیرگذار هستند. اما در بلفاریت خلفی غدد چربی که در داخل پلک وجود دارند، درگیر می شوند. برخی از بیماری های پوستی مانند شوره سر و روزاسه موجب ایجاد بلفاریت خلفی خواهند شد.
علائم بلفاریت
این بیماری نیز مانند اغلب بیماری ها علائم و نشانه هایی را به همراه دارد. آگاهی و اطلاع از این علائم می تواند منجر به درمان شود. اولین و بارزترین علامت بلفاریت، خارش و قرمزی پلک ها است؛ در مراحل بعدی پف چشم، تورم و پوسته پوسته شدن پلک ها باعث ایجاد درد و در مواقعی چسبیدن دو پلک به هم می شود. البته این بیماری علائم دیگری هم دارد که در ادامه به صورت موردی بیان خواهیم کرد:
- چرب شدن بیش از اندازه پلک ها
- چسبیدن پلک ها به یکدیگر
- پلک زدن بیش از اندازه
- خشک شدن چشم ها
- سوزش در پلک ها
- پوسته پوسته شدن
- حساسیت به نور
- قرمزی و تورم
- ریزش اشک
- تار دیدن
- خارش
دلایل ایجاد بلفاریت
ایجاد بلفاریت می تواند دلایل مختلفی داشته باشد اما در اغلب موارد دلیل خاص و مشخصی که باعث ایجاد آن شده باشد را نخواهید یافت؛ همیشه مجموعه ای از عوامل باعث این بیماری در افراد مختلف می شوند. همانطور که گفته شد، بلفاریت دو نوع دارد و شامل بلفاریت پیشین و پسین می شود. علت بلفاریت پیشین یا قدامی، آکنه روزاسه، آلرژی به مواد مختلف از جمله محلول نگهداری لنز ها، شوره سر یا درماتیک سبورئیک، خشک شدن چشم ها و وجود شپش یا کنه در بین مژه ها است. بلفاریت پسین یا خلفی که به معنای ایجاد تورم در غدد پشت پلک است نیز دلایل مختلف دارد که مهمترین آنها اختلال در عملکرد غده میبومین است. در این اختلال منافذ غدد چربی در پلک ها مسدود شده و باعث ایجاد خشکی بیش از حد چشم ها می شود.
تشخیص بلفاریت
معمولا تشخیص بلفاریت توسط پزشک متخصص چشم انجام می شود؛ برای این کار نیز راه ها و روش های مختلفی وجود دارد. زمانی که فردی با علائم بلفاریت به پزشک متخصص چشم مراجعه می کند، پزشک ابتدا سعی دارد در مورد سابقه بیماری در آشنایان و اقوام درجه یک سوال بپرسد. سپس به معاینه پلک خارجی پرداخته تا متوجه شدت و نوع بیماری شود.
در برخی موارد پزشک باید مقداری از ترشحات پلک را به عنوان نمونه به آزمایشگاه بفرستد تا نوع باکتری ایجاد کننده بیماری و شدت بیماری را تشخیص دهند. علاوه بر ترشحات، نمونه اشک هم از بیمار گرفته خواهد شد که نشان دهنده علت ایجاد بلفاریت است. راه دیگر نیز برای تشخیص بلفاریت وجود دارد و آن بررسی مژه ها با استفاده از میکروسکوپ است.
همانطور که گفتیم وجود شپش و کنه در میان مژه ها نیز باعث ابتلا به این بیماری می شود. در قدم آخر و در موارد حاد، بایوپسی یا نمونه برداری از بافت پلک ها نیز برای تشخیص بلفاریت و نوع و شدت آن نیز انجام خواهد شد. در برخی از مواقع حاد برای بهبود ظاهر پلک بعد از درمان، پزشک توصیه به انجام عمل زیبایی صورت در فرد خواهد داشت.
راه های درمان بلفاریت
درست است که بلفاریت بیماری چشمی خطرناک و دردناکی است اما راه های درمان زیادی برای آن وجود دارد. از جمله راه های درمان این بیماری مصرف داروهایی است که پزشک متخصص چشم تجویز می کند. داروهایی مانند آنتی بیوتیک ها که موجب از بین بردن عفونت موجود در پلک ها می شوند. همچنین داروهای ضد التهابی که شامل قطره ها یا کرم های استروئیدی است نیز تجویز خواهد شد.
در این میان درمان بیماری های زمینه ای که موجب ابتلا افراد به بلفاریت می شود نیز توصیه خواهد شد. از جمله درمان شوره سر، بیماری سبوره ای، روزاسه و غیره است؛ در برخی موارد تغییرات ظاهری در چشم و فرم آن نیز بعد از بیماری به وجود خواهد آمد. برای درمان این تغییرات می توان از روش های زیبایی مانند بلفاروپلاستی استفاده کرد.
پیشگیری از بلفاریت
همیشه پیشگیری بهتر از درمان است، بنابراین شما می توانید به صورت خانگی راه های پیشگیری ساده ای را برای جلوگیری از این بیماری استفاده کنید. از طرفی درمان های خانگی نیز می تواند روند بهبود چشم را سرعت ببخشند، لازم است بدانید بیماری بلفاریت چشم هیچگاه به طور کامل قطع و درمان نمی شود و همیشه امکان بروز مجدد و عود آن وجود دارد. بنابراین راه های درمان خانگی و خودمراقبتی ها مانع تکرار دوباره این بیماری خواهند بود. از جمله درمان ها و مراقبت های خانگی می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- تمیز کردن و نظافت چشم ها به صورت روزانه: برای این کار می توانید از دستمالی تمیز که آغشته به مقداری شامپوی بچه است، استفاده کنید. همچنین می توانید برای تمیز کردن پلک ها از محلول پاک کننده چشم هم استفاده کنید. نکته مهم این است که پارچه ای جداگانه برای چشم راست و چپ خود داشته باشید.
- استفاده از قطره چشمی: برای برطرف کردن خشکی چشم، استفاده از قطره اشک مصنوعی توصیه می شود. خشکی چشم ها می تواند علائم بلفاریت را تشدید کند.
- از شوره سر جلوگیری کنید: استفاده از روغن درخت چای برای از بین بردن شوره سر و یا شوره مژه ها بسیار موثر است؛ البته برخی افراد نسبت به این شامپو حساسیت دارند. بنابراین بهتراست به پزشک متخصص مراجعه کرد.